|
|
Merkür
| Çıplak gözle görülebilenler arasında en
az dikkat çeken gezegen Merkür`dür.Merkür`ü görebilen insan sayısı azdır.Çünkü
doğru zamanda doğru yere bakılmalıdır. Aslında Merkür birçok yıldızdan örneğin
Sirius`tan daha parlaktır,ama asıl sorun onu karalık bir zemin üzerinde
göremememizdir.Güneş`e çok yakın olduğundan çıplak gözle görebilmek için gün
batımından hemen sonra batıya,gün doğumundan hemen önce doğuya bakmak gerekir.
Gezegenin özelliklerine baktığımızda Güneş`e en yakın gezegen olduğunu
görüyoruz.Bunun sonucu olarak Güneş etrafındaki dolanım süresi çok azdır. (
yaklaşık 88 dünya günü ).Aslında Merkür hakkındaki bilgilerimizin çoğu
1973 ve 1974 yıllarında üç ölçüm yapmış olan Mariner 10`un bize
gönderdiği verilere dayanır.Bu verilerin ışığında Merkür hakkında bazı bilgiler
verebiliriz.Gezegenin atmosferik özelliklerine bakalım.Aslında gezegenin farkedilebilir
bir atmosferi yoktur çünkü bir gezegenin atmosfer tutabilmesi iki etkene
bağlıdır.Sıcak lık ve kurtulma hızı.Pek değişmeyen sıcaklığı ve saniyede 11.2
km.lik kurtulma hızı ile Dünya`mız kalın bir atmos fer tabakasını
tutabilmektedir.Merkür`ün kurtulma hızı ise saniyede 4.2 km.dir ki bu sınır değere
çok yakındır. Ayrıca gezegen çok sıcak olduğundan ve sıcaklık arttığında atmosferdeki moleküllerin hızları artacağından, bu moleküllerin kaçma olasılıkları artacaktır. Bu yüzden Merkür farkedilebilir bir atmosfere sahip değildir. Yine Mariner 10`dan aldığımız bilgiler ışığında Merkür`ün yüzey şekilleri hakkında bilgiler verebilriz.Merkür yüzeyi ilk ba kışta Ay yüzeyine çok benziyor,ama ayrıntılarda oldukça büyük farklılıklar var. Merkür`de , Ay yüzeyindeki gibi geniş lav düzlükleri bulunmaz.Ama içinde yer alan kraterciklerden dolayı biraz engebeli ve hepsi aşağı yukarı aynı seviyede olan dalgalı alanlar yani kraterler arası düzlükler vardır. Ayrıca yüzeyde en çok göze çarpan oluşum Caloris Havzası`dır.Havza 1300 km.lik bir alanı kaplar.Havzanın etrafı 1.5,2 km. yüksekliğindeki dağ halkalarıyla çevrilmiştir.Ayrıca yüzey şekilleri arasında çapı yaklaşık 650 km. olan oldukça büyük kraterler de bulunur. Herşeyi hesaba katacak olursak,Merkür, Güneş ailesinin en sevimsiz fertlerinden biridir.Merkür ölü ve olabildiğince yabancı bir gezegen.
Yapısal Bilgiler Kütle (Dünya=1) : 0.055 Ekvator Çapı (km) : 4,878 Hacim (Dünya=1) : 0.056 Ortalama Yoğunluk (g/cm3; su=1g/cm3) : 5.42 Yüzeydeki Yerçekimi (Dünya=1) : 0.38 Kurtulma Hızı (km/sn) : 4.3 Eksen Eğikliği (Derece) : 2 Dönme Periyodu (Bir Gün) (d=Dünya Günü, h=Dünya Saati, t=Ters Yönde) : 58.65d Ortalama Yüzey Sıcaklığı (°C) : -170 ve +430 arası değişiyor Bilinen Halkalarının Sayısı : Yok Uydu Sayısı : Yok Görünür Parlaklık : -1.4 En Öte Noktası : 69.7 En Beri Noktası : 45.9 Güneş'ten Ortalama Uzaklık (milyon km) : 57.9 Ortalama Yörünge Hızı (km/sn) : 47.89 Yörünge Eğikliği (Derece) : 7 Yörüngesel Periyot (Bir Yıl) (y=Dünya Yılı, d=Dünya Günü) : 87.97d
|
Kaynaklar : Bilim ve Teknik Dergisi
http://newton.physics.metu.edu.tr/~aat/
(ODTÜ AMATÖR ASTRONOMİ TOPLULUĞU)
