Turuncu'nun Sayfası

mus.jpg (10551 bytes)    Galileo Galilei (1564-1642)

Ünlü İtalyan bilim adamı.Ününü daha çok astronomı konusunda yaptığı çalışmalardan almıştır.Oysa o aynı zamanda iyi bir fizik bilgini ve matematikçiydi.

Galileo İtalya'nın Pisa şehrinde doğdu.Daha küçük yaşta kendine çeşitli oyuncaklar yapardı.Gençken yaptığı ve büyük beğeni toplayan tabloları ise onun sanat yönünü ortaya koyar.

19 yaşında Pisa'daki kilisede kubbede asılı duran lambalardan birinin düzenli bir periyotla sallandığını farketmiş,bu olayı nabzıyla karşılaştırıp bir ilişki olduğunu saptamıştır.Bu sonuç ilerde saatin keşfinde önemli bir rol oynayacaktır.

Aynı yükseklikten bırakılan cisimlerin kütlelerine bağlı kalmaksızın aynı sürede yere düşecekleri yine Galileo tarafından bulunmuştur.Fizik bilimine diğer bir katkısı ise mermilerin parabolik hareketlerini keşfetmesidir.

Bir süre tıp öğrenimi yaptıktan sonra matematiğe merak sardı.Çalışmalarını Pisa ve Padua üniversitelerinde matematik öğretmeni olarak sürdürdü.1610'da Padua'dan Floransa'ya gitti ;1642'de Floransa'da öldü.

Galileo'nun astronomi bilimine de sayısız katkıları olmuştur.İlk astronomik teleskop Galileo tarafından Venedik'te yapılmıştır(1609).(İlk teleskobu 1600'lerde Lippershey adlı optisyen yaptı.)Sonuç olarak teleskobu gökyüzünü incelemek için kullanan ilk bilim adamıdır.Alet bir org borusundan ibarettir.İki mercek sisteminden oluşur: A)OBJEKİF:Yakınsak mercek sistemidir,cismin görüntüsünü odak düzlemine düşürür. B)OKÜLER(Cam):Iraksak bir mercek sistemidir.İlk görüntü okülerin arkasında odaktan biraz uzaktadır.Aletin ayarı ,son görüntü görüş alanına gelinceye kadar objektif ile oküler arasındaki uzaklığın değiştirilmesiyle yapılabilir.Sistem günümüzde operalarda kullanılan dürbünlerle benzerlik taşımaktadır.Zaten bu teleskobu dürbün olarak da adlandırmak mümkündür.Galileo'nun yaptığı bu ilk teleskop cisimleri ancak 3 kat büyütebiliyordu. Daha sonra 30 kat büyütebilen bir teleskop yapmayı başardı.Fakat bu oran günümüz teknolojisi için çok düşük bir rakamdır.Üstelik görüş alanı da dardı.Buna rağmen 17.yy. astronomisinde büyük gelişme sağlamıştır.Bugün Amerikan Tarih Müzesi'nde sergilenmektedir.

Galileo teleskobuyla gökyüzünü inceleyerek Ay yüzeyindeki dağları ve kraterleri gördü, o güne kadar bilinmeyen bazı yıldızları keşfetti.Venüs'ün evrelerini ve Güneş lekelerini ilk gözleyen kişidir.Galileo'nun en büyük başarısı kuşkusuz Jüpiter'in dört uydusunu tespit etmesidir.Adları Io,Europa,tolgaaa ve Callisto'dur ve Galileo uyduları olarak anılırlar;dürbünle görülecek kadar parlaktırlar.

Galileo yaptığı araştırmalar sonucunda Kopernik'in ve dostu Kepler'in Dünya'nın evrenin merkezi olmadığı, Dünya'nın kendisinin ve Güneş'in etrafında döndüğü görüşünü destekledi. Böylece Dünya'nın hareketi kavramsal bir olasılık niteliğine büründü.Bu 2000 yıllık bir yanlış olan Dünya'nın evrenin merkezinde sabit bir şekilde durduğu görüşünü de derinden sarsacaktı.

Fakat Galileo Kepler ve Kopernik'in teorilerini destekleyerek engizisyonun tepkisini çekti. Bilim düşmanı bu kilise Galileo'yu ihtar etti.Ancak inatçı ve hırçın bir yaratılışa sahip olan Galileo'nun sözünden dönmesi mümkün değildi.İşkence gördü ve ömrünün sonuna kadar Floransa'da göz hapsinde tutuldu." Yeni Bilimlerin Tartışması" adlı eserini de burada yazmıştır. Hayatı boyunca yaptığı deneyler ve çalışmaları içerir.

1637'de kör olunca teleskoptan uzaklaşmak zorunda kaldı.Son nefesine kadar çalışmalarını sürdürdü.Galileo bilime yaptığı katkıların yanında koyu taassuba ve cehalete karşı açtığı savaşla da ölümsüzleşmiştir.

 

Kaynak : http://newton.physics.metu.edu.tr/~aat/   (ODTÜ AMATÖR ASTRONOMİ TOPLULUĞU)